Japońska, herbata zielona

Kultura herbaciana przybyła do kraju kwitnącej wiśni z Chin w 8 wieku. W tamtym czasie to właśnie japońscy mnisi buddyjscy sprowadzili herbatę do Japonii. Jednym z nich był Eisai , który zapoczątkował nowy trend w herbacie. To z jego inicjatywy zieloną herbatę zaczęto mielić w żarnach na pył, obecnie nazywana Matchą. Znany buddysta napisał także jedną z pierwszych w Japonii książkę o herbacie, opisując jej właściwości zdrowotne. Wierzył, że sekret długiego życia nierozerwalnie związany jest z piciem herbaty. Po dzień dzisiejszy w Japonii, Chinach i Korei najlepszym darem jaki możemy ofiarować komuś, komu pragniemy pokazać nasz szacunek na długie lata, jest herbata.
Eisai był twórcą szkoły Rinzai (szkoła japońskiego buddyzmu zen), która podobnie jak herbata stała się bardzo popularna wśród samurajów i wyższych sfer. W ciągu kilkuset lat picie herbaty w Japonii stało się prawdziwym ceremoniałem, Sado – drogą herbaty, kulturą i artyzmem samym w sobie.
Za początek upowszechnienia się herbaty zielonej wśród ludności japońskiej przyjmuje się wiek 14, wtedy to mnich Shouichi Kokushi po powrocie z Chin osiedla się w Shizuoka, sadzi nasiona herbaty i krzewi kulturę herbacianą. Shizuoka dostaje przydomek Tea town.
Herbata zielona należy do grupy herbat nazywanych niefermentowanymi. Zaraz po zerwaniu liście pozostawia się do przeschnięcia, po czym w wyniku obróbki zatrzymuje się proces fermentacji. Jej produkcja odbywa się mechanicznie, jedynie w przypadku produkcji najlepszych herbat zielonych stosuje się metody ręczne. Przez wielu producentów i smakoszy herbaty uznawana jest za najbardziej naturalną ze wszystkich herbat. Już filiżanka zielonej herbaty wykazuje aktywność antyoksydacyjną, większą niż porcja brokuł , szpinaku, marchwi , czy truskawek. Traktowana w Tybecie za niemal napój święty działa przeciw miażdżycowo obniżając poziom cholesterolu i trójglicerydów, przeciwzakrzepowo, wzmacnia funkcje immunologiczne, działa przeciwnowotworowo, pobudzająco i odprężająco, wzmacnia zęby i chroni przed próchnicą, poprawia pamięć i zawiera wiele witamin ( B1,B2,B6, K, PP, A,C).
Zaparzamy (według japońskiej tradycji w naczyniach glinianych) zalewając wodą o temperaturze od 60 do 80 ˚C parząc 2-3 minuty.
Najbardziej znane regiony upraw japońskich herbat zielonych to Shizuoka, Kagoshima, Uji i Sayama. Wyjątkowy smak herbat zielonych zależy zarówno od położenia, przetwarzania herbaty oraz sposobu uprawy. W Japonii plantacje dzieli się na niezacieniane oraz zacieniane, czyli takie, które okrywa się na kilka lub kilkanaście dni przed zbiorem matami bambusowymi lub płóciennymi płachtami. Pierwszy zbiór herbat zielonych, odbywa się zwykle na początku maja. Wtedy z pierwszych liści produkuje się shinchę( nazywana nową herbatą), wyjątkową herbatę o mocnym zapachu i wyraźnej słodyczy. Po zimowym spoczynku, pierwsze liście bogate są w składniki odżywcze (aminokwasy i katechiny). To wzmocnienie smaku i aromatu można odnaleźć w shinchy.
Do najbardziej znanych japońskich herbat zielonych należy zaliczyć:

Sencha
Najpopularniejsza z zielonych herbat charakteryzuje się delikatną słodyczą oraz łagodną cierpkością. Różnice w jakości zależą od pochodzenia, czasu zbioru oraz technik przetwarzania herbaty. Ciemniejszy kolor i drobne liście senchy mogą świadczyć o wyższej jakości.

Gyokuro
Należy do herbat zacienianych, okrywanych na okres 3 tygodni przed zbiorem. Zbierana z pierwszych, młodych liści, ma ciemnozielony kolor, słodkawy smak pozbawiony goryczy.

Bancha
Produkowana z dolnych liści herbaty, które są grubsze i większe. Zawiera mało kofeiny, dlatego polecana jest dzieciom oraz osobom dorosłym. Ma cierpki smak, używana do genmaichy i hojichy.
Hojicha
Powstaje w wyniku prażenia liści banchy. Ta pikantna herbata o orzeźwiającym smaku, pozbawiona jest goryczy oraz kofeiny. Pomimo swojego brunatnego wyglądu należy do herbat zielonych.

Genmaicha
To mieszanka herbaty bancha z prażonym ryżem, który nadaje lekkiego orzechowego smaku. Popularna, codzienna herbata chętnie łączona z matchą .

Kukicha
Herbata powstająca z żyłek i łodyżek senchy i gyokuro, dlatego przejmuje częściowo ich walory. Ma łagodny, owocowy smak z kwiatową nutą, o żółtawym kolorze naparu.

Matcha
Używana w japońskiej ceremonii picia herbaty chanoyu. Powstaje z tenchy, liście są rozdrabniane w specjalnych żarnach na pył. Dodawana jest do ciast, deserów oraz lodów. Oryginalna i niepowtarzalna japońska herbata zielona.

Tencha
Liście na tenchę są zacieniane przez okres około jednego miesiąca przed zbiorem. Wykorzystywana do produkcji matchy, występuje w postaci połamanych i pokruszonych liści.

Kabusecha
Herbata przesłaniana na kilka dni, w klasyfikacji znajduje się pomiędzy gyokuro a senchą. Liście mają nasycony zielonkawy kolor odpowiadający gyokuro, ale smak wysokiej jakości senchy.

Kokeicha
Powstaje z herbat łamanych i pyłu herbacianego, które są mielone po czym przeciskane przez specjalne, gęste sita. Występuje w postaci króciutkich, ciemnozielonych igieł. Napar ma ciemny kolor o mocnym smaku.